Çocuklarda İnfektif Endokardit (Kalpte İltihaplanma)

Çocuklarda infektif endokardit nedenleri ve belirtileri

Kalp anatomik olarak endokard, miyokard ve perikard diye adlandırılan üç tabakadan oluşur. Endokard kalbin iç yüzeyini kaplayan hücre tabakası, miyokard endokardın üzerini kaplayan kas tabakası, Perikard miyokardın üzerini örten zar tabakasıdır. infektif endokardit, endokard olarak tanımlanan kalbin en iç yüzeyini saran zarın ve kalp kapaklarının iltihaplanmasına verilen addır.

Bakteriyel endokardit genelde kalp kapaklarında oluşur iken, bazı durumlarda damar iç yüzeyini saran endotel adı verilen tabakada meydana gelir. Ayrıca kalp pili takılan hastalarda bu cihazlarda ve kalp dokularına yerleştirilen yamalar gibi benzeri yabancı yapıların üzerinde de iltihaplanma oluşabilir.

Çocuklarda ve gençlerde infektif endokardit genellikle bağışıklık sisteminin zayıf olmasından, madde kullanımından, geçirilen herhangi bir kalp operasyonundan, takılan cihazlardan ve yamalardan da infektif endokardit riski oldukça yüksektir. Gelişmekte olan ülkelerde romatizmal kalp hastalığına bağlı daha fazla infektif endokardit görülmektedir. Bunların dışında son yıllarda invaziv girişimlerin artması sonucu sağlık hizmetlerinden kaynaklanan infektif endokardit riski oldukça artmıştır.

Edinilmiş kalp hastalığı olmayan çocuklarda ya da gençlerde infektif endokardit daha az görülür. İnfektif endokardite yakalanma oranı yüksek olan kalp hastalıkları, Protez kapaklar (biyoprotez ve homogreftprotez dahil), daha önce geçirilmiş infektif endokardit rahatsızlığı, kompleks doğuştan morarmalı kalp hastalıkları (tek ventrikül fizyolojisi, büyük arter transpozisyonu, fallot tetralojisi ve benzeri daha az risk taşıyan kalp sorunları, ventriküler septal defekt, romatizmal kalp hastalıkları, kardiyomiyopati, mitral kapak prolapsusu ve mitral kapak yetmezliği gibi kalp sorunlarıdır.

Çocuklarda infektif endokardit (kalpte iltihaplanma) belirtileri

İnfektif endokardit, çoğunlukla enfeksiyonun yayılması nedeni ile kalp dışı bulgular ile meydana çıkar. Ateş, titreme, halsizlik, gece terlemeleri, ve kilo kaybı gibi diğer hastalıklarda da rastlanabilecek kendine özgü olmayan belirtilerdir. En fazla meydana çıkan belirti yüksek ateş olurken, hastalarda şikayetler çok fazla kendini belli etmediği gibi, iltihaplanma nedeni ile gelişen komplikasyonlardan dolayı ciddi şikayetler görülebilir. İnfektif endokardit, kalpte ciddi problemlere sebep olur ise basit bir nefes darlığından birden ortaya çıkan ölüme kadar gidebilen, ciddi derecede kalp yetmezliğine kadar farklılık gösteren şikayetlere neden olabilir.

Çocuklarda infektif endokardit (kalpte iltihaplanma) tanısı 

İnfektif endokardit rahatsızlığında doktor, aileden öncelikle çocuğun herhangi bir kalp anomalisi olup olmadığı hakkında bilgi alır. Doktorun muayenesi sırasında kalpte üfürüm tespit edilirken, triküspit kapak iltihabında üfürüm genelde duyulmayabilir. Nörolojik semptomlar hastaların % 30-40'ında rastlanır iken, hastalıktan kaynaklanan ölüm riski de vardır. İnfektif endokarditin tanısı, klinik laboratuvar ve ekokardiyografik bulguların beraber değerlendirilmesi sonucu konur. Anemi, lökositoz, C-reaktif protein (CRP) ve sedimantasyon hızı (ESR), kan tahlillerinde bulunan pozitif bulgular, tanı için genel (nonspesifik) bulgulardır. İnfektif endokardit tanısı için daha uygun bir tanı yöntemi çok fazla bulunmamaktadır.

Çocuklarda infektif endokardit (kalpte iltihaplanma) tedavisi 

Doğumsal kalp hastalığı bozuk kalp kapakçığı, kalpte üfürüm ya da endokardit öyküsü olan çocukların her türlü cerrahi girişim, diş çekimi, diş temizliği, sırasında kalpte iltihaplanma olma riski oldukça yüksektir. Bunların yanı sıra idrar yolu, mide, bağırsak sistemine ait girişimler bu hastalarda, hastalığın meydana çıkmasında önemli rolü bulunmaktadır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda herhangi bir girişim yapılmasa bile kan dolaşımına mikroorganizmanın girdiğine dair veriler vardır. Kan dolaşımına mikroorganizmanın en fazla ağız yolu ile girdiği bildirilmiştir. Bu nedenle çocukların ağız ve diş sağlığına dikkat etmesi gereklidir. Bu gibi işlemlerden önce çocukta infektif endokardit olasılığının bildirilmesi ve önlemlerin alınması gereklidir.

Çocuğun acil durumlarda durumunu anlatan bir künye taşıması gerekebilir. Bu künye herhangi bir girişim öncesi çocuğun antibiyotik tedavisi kullanması gerektiğine dair bilgi vermesi içindir. Gereken durumlarda çocuğun hastaneye yatırılması ve intravenöz olarak antibiyotik alması gerekebilir. Endokarditin nedenine göre antibiyotik tedavisi 2-6 hafta sürebilir. Çocuğun hastanede kaldığı süre boyunca ve eve taburcu edildiğinde antibiyotik tedavisi devam eder. Bazı durumlarda çocuğun, enfekte kapakçıkları ameliyat ile değiştirilebilir. Çocuk eve geldikten sonra, iyice iyileşene kadar yatak istirahatı gerekmektedir. Uzun süreli yatmak zorunda kalan çocuğun ayak ve bacaklarının hareket ettirilmesi damarlarda pıhtı oluşmaması için oldukça önemlidir. Çocuk iyileştikten sonra yeniden günlük aktivitelerine geri dönebilir. Fakat, bundan sonra rahatsızlığın tekrarlamaması için düzenli olarak doktor takibi gerekmektedir.