Başparmak Çıkıntısı Nedenleri

Halluks valgus (başparmak çıkıntısı) nedenleri ve tedavisi

Halluks valgus (HV) deformitesi ilk olarak 1871'de Carl Huster tarafından tanımlanmış ve birinci ayak parmağı yavaş yavaş içe doğru dönerken, tarak kemiği dışa doğru döner ve normalde hiç görülmemesi gereken çıkıntı direkt görülür hale gelir. Halluks valgus deformitesi kelime anlamı itibariyle ayak başparmağının dışa açılanması olarak nitelendirilmesine karşın kompleks bir deformite olup ayağın birinci sırasında eşlik eden diğer patolojileride içermektedir.

Bu patolojiler, birinci metatarsın varus deformitesi (metatarsus primus varus), metatars distal ucunda medial tarafta egzofitik genişleme (medial çıkıntı), medial çıkıntı üzerindeki bursanın hipertrofisi ve enflamasyonu (bunion), başparmağın laterale deviyasyonu, metatarsofalengeal eklem kapsülünün lateralde kontrakte olması, metatars başı altındaki sesamoidlerin subluksasyonu, %15-20 oranında ikinci parmakta çekiç parmak benzeri şekil bozukluğunun oluşması, ön ayakta genişleme (taraklı ayak), dejeneratif osteoartroz (kireçlenme) ve nasırlaşma gibi patolojiler eşlik edebilir.

Halluks valgus deformitesinde aile öyküsü bulunmaktadır. Halluks valguslu hastaların büyük bir kısmında aile büyüklerinde'de bu rahatsızlık vardır. Dar yüksek ökçeli veya babet ayakkabı giymenin hastaların bir kısmında rolü bulunur iken, bazı hastalarda da devamlı spor ayakkabı gibi rahat ayakkabı giymelerine rağmen bu hastalık görülmektedir. Aşil tendonu kısalığı olan kişilerde bu hastalığın görülme riski daha fazladır. Ayağın sürekli içe dönük basması, düz taban sorunu, uzun ayakta kalmak, aşırı kilolu olmak, ayak eklemini tutan romatizmal rahatsızlıklar gibi nedenler ve eklemlerde gevşeklik var ise normalin üzerinde hareket edildiğinde de halluks valgus oluşabilir.

Başparmak çıkıntısı (halluks valgus) belirtileri

Halluks valgusun en sık görülen belirtisi, ucu dar ve sivri ayakkabı giyildiğinde çıkıntının olduğu bölgede meydana gelen kızarık ve bu kızarıklığa eşlik eden şişlik, Zamanla ayağın alt tabanında tarak kemiklerinin olduğu bölgelerde ağrı, daha fazla ilerlemiş vakalarda küçük parmakta'da nasır ve ayakkabı giyildiğinde kızarıklık ve şişlik meydana gelebilir. Hastaların istirahat ile ağrıları geçtiği gibi, ayakkabı giyme ile artan ağrı bu sorunun tipik belirtiler görülür.

Başparmak çıkıntısı tanısı 

Halluks valgusun tanısı genellikle ortopedi uzmanının yapacağı fizik muayenede konulabilse'de, hastaların ayak üstüne basarak ön, arka ve yan gefileri çekilerek radyolojik incelemesi yapılır. Radyolojik inceleme sonuçlarına göre hastaya uygulanacak tedavinin planı yapılır. Tedavide doğru kararı vermek şekil bozukluğunun tekrarlamaması için oldukça önemlidir.

Halluks valgus (başpamak çıkıntısı) tedavisi

Halluks valgus tedavisinde ilk tedavi seçeneği ameliyat değildir. Tedavide öncelikle önü geniş, rahat ve yumuşak ayakkabılar tercih edilir. Parmak arası makara, halluks valgus gece ateli ve ayak arkı düşük olan hastalarda ortopedik tabanlık kullanımı gerekir. Başparmak çıkıntısı konservatif tedavilere rağmen ağrısı devam eden ve günlük yaşamı kısıtlanan hastalarda cerrahi tedavi gerekir.

Cerrahi tedavi, hastalığın derecesi ve kemik şekil bozukluğunun bulunduğu bölgeye göre değişiklik gösterir. Genellikle uygulanan operasyonlar tarak kemiğinin başparmağa yakın olan bölgesinde yapılanlardır. Kimi hastada tarak kemiğinin başlangıç yerinde operasyon yapılır. Bu hastalarda ameliyat sonrası ayağın üzerine daha erken basabilmesi için alçı uygulanır. Hastaların bazılarında halluks valgus ileri düzeyde eklem dejenerasyonu ile birlikte görülür. Bu tip ileri dercedeki hastalarda tarak kemiği - başparmak ekleminde eklemi dondurma işlemi uygulanır.

Başparmak çıkıntısı (halluks valgus) ameliyatı sonrası 

Amaliyattan önce uygulanan ayak bileği lokal anestezisi sayesinde, hastalarda normalde ameliyat sonrası 1-2 gün olan ağrı çok fazla hissedilmez. Ameliyat sonrası hassta hastanede en fazla 1-2 gün kalır. Ameliyattan sonra hastalar 2-3 saat sonrası topuklarına basarak veya özel ayakkabı ile yürüyebilirler. Halluks valgus ameliyatı günümüz teknolojisinde uzman ve deneyimli ortopedist tarafından ve uygun şekilde yapılır ise tekrarlama riski oldukça düşüktür.

Halluks valgus ameliyatı genellikle lokal anestezi altında yapıldığı gibi, anestezi uzmanı gerek görür ise genel anestezi'de yapılabilir. Ameliyat sonrası ayağın iç tarafına yük verebilmek için 2-4 hafta gerekir. Ameliyattan bir hafta sonra doktorun tavsiyesine göre başparmak egzersizlerine başlanabilir. Ameliyat sonrası 10-14 gün arasında dikişler alınır.