Varis Neden Olur? Varis Belirtileri
Varis hastalığı nasıl oluşur?
Varis hastalığı toplardamarların genişlemesine ve kan toplanmasına varis adı verilir. Tıpta varis tipleri 1'inci dereceden 6'ıncı dereceye kadar değişebilen varis tipleri vardır. Birinci derece varisler, kılcal damarlarda bulunan ağ şeklindeki erken evre varisler, bu durum biraz daha ilerlediğinde ağ gibi görünümün çapı bir miktar daha artıp 4 mm civarına ulaştığında 2'inci derece varis olarak adlandırılır. En son aşamadaki varisler, ayak bileklerine kadar giden ve bazende yara oluşmasına neden olan varislerdir. Kısacası varis toplardamarların genişlemesinden oluşur.Kılcal damarlardaki varislerde, parmak şeklinde dışarı vuran varislerde bir varis türüdür. Varisler daha çok bacaklarda rastlanır iken, hemoroit-basur olarak ta bilinen rahatsızlıkta bir tür varis çeşididir. Ayrıca bazı karaciğer hastalıklarında da yemek borusunda varis meydana gelir ve bazen bu durumda çok ciddi üst sindirim sistemi kanamaları olabilir. Fakat halk arasında daha çok tanınan varis türü bacaklarda görülen varislerdir.
Varis hastalığına neden olan faktörler
Varis genelde kadın hastalığı olarak bilindiği, fakat bunun çok doğru olmadığı farklı ülkelerde yapılan araştırmalara göre erkekler ve kadınlar arasında fark olduğu, fakat çok fazla fark olmadığı erkekler ile kadınlar arasındaki farkın 1.3 yani kadınlarda erkeklere oranla 1.3 kat daha fazla olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Lakin doktora başvuranlarda kadınların daha fazla olduğu, bunun nedeninin görsel bozukluğu kadınlar daha fazla önemsediği için tedavi olmak isteyenlerinde geneli kadın olduğu içindir.Ayrıca varisin kadınlarda daha fazla görülme nedeni hormonal sebeplerden dolayı örneğin, hamilelik, her ay değişen hormonal dengeler, hamilelikte fazla ayakta kalmak, birden fazla doğum yapmak, ev işleri ile daha çok kadınların uğraşması kadınların genelde topuklu ayakkabı giymesi varis oluşumuna neden olur. Çünkü topuklu ayakkabı giyildiğinde ayağın topuk kısmındaki adalelerin düzgün çalışamaması gibi bazı nedenler varisin kadınlarda daha fazla görülmesine sebep olur.
Örneğin, sabit pozisyonda çok fazla ayakta kalmak, hiç kıpırdamadan ayakta duran nöbet tutan bir asker düşünürsek, bir müddet sonra toplardamarlardaki basıncın çok fazla artmasıyla damarlara zarar verir ve bu durum kapakçıkların bozulmasına neden olur ve varis oluşmasına zemin hazırlar. Daha fazla varis riski taşıyan meslek gurupları genelde öğretmenler, cerrahlar, diş hekimleri, pazarcılar ve koaförler bunlar ve benzeri meslek gurupları fazla ayakta kalmaktan, bazı meslek gurupları ise fazla oturmaktan varis hastalığına yakalanabilirler. Bazı hastalıklarda varis oluşmasına neden olur. Bu hastalıklar kapak hastalıkları, venöz yetmezlik, damar tıkanıklıkları, kalp damar hastalıkları, ailesel genetik faktörler, ailesel Akdeniz ateşi, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, aşırı kilo problemi, kalp yetmezliği, aşırı yağlı beslenme gibi bir takım hastalıklarda varis oluşmasına neden olur.
Varis belirtileri
Varis olduğunu anlamak çok zor değildir. Varisler kişinin kendi tarafından da anlaşılabilir. Varisler evrelerine göre farklı görünümdedirler.Birinci evre varisler : Kılcal damarlarda ağ şeklindeki varisler dış görünümden çok fazla belli olmayan varisler hastaya fazla zarar vermediği gibi, hastanın bacağı kesilmez ve kalbi pıhtı atmaz, beyni de pıhtı atmaz bu varis şekli biraz masum varisler olarak adlandırılır ve hafif ağrı veren ve görüntü problemi yaratan varis şeklidir.
İkinci evre varisler : Damarın boyutu 4-5 mm artmıştır ve bu ikinci evre varis tipi daha ciddi ve daha çok ağrıya neden olur. Bu durum hastada daha çok şikayete yol açar.
Üçüncü evre varisler : Bacaklarda şişmeye neden olur iken, hastanın varis olmayan bacağının
çapı 20 sm ise, varis bulunan bacağın çapı 25 sm'dir. Bu varis şekli daha ciddidir ve hastalarda daha çok ağrıya sebep olur. Bu tip varis ayakkabı giymede bile problem yaratabilir.
Dördüncü evre varisler : Ayak bileğine yakın renk değiştirme, morarma meydana gelir. Altıncı evre varislerde ayak bileğinde yara olmaya başlar ve beşinci evre varisler dört ile altı arasındaki geçiş dönemi olarak kabul edilir.
Varis evrelerinin özetini yapmak gerekir ise, en hafif olan varis tipi kılcal damarlardaki ağ görünümündeki varisler olup, en ağır olanı da toplar damarlardaki varisler ayak bileğindeki yaralardır. Varis oluştuğunda ilk görülen belirtisi genelde kılcal damarlardaki mavimsi, mor görünümlerdir. İlerledikçe sadece görüntüsü değil ağrıları da rahatsız etmeye başlar ve ağrılar genelde uzun ayakta kalındığında, bir saatten fazla sabit durulur veya bir saatten fazla sabit oturulur ise dayanılmaz ağrılar olabilir. Ayrıca bacaklarda yanma, kuru kaşıntı varis belirtilerinden olup, aynı zamanda kaşındığında yara oluşması, hızlı yüründüğünde ve koşulduğunda sancı olması gibi bazı belirtilerin varis belirtileridir.