Kök, bitkilerin toprağa bağlanmasını, topraktan su ve mineral maddelerin almasını sağlayan organıdır. Bir bitki toprağa ilk olarak ekildiğinde öncelikle kök gelişme göstermektedir. Sonrasında ise diğer organlar gelişme göstermektedir. Kök aynı zamanda bitkinin dik durmasını da sağlayan organdır.
Tohumun toprağa ekilmesinden sonra ortaya çıkan ilk köke ana kök bu kökten çıkan ve yanlara doğru uzanan köklere de yan kök denilmektedir. Ana ve yan kök olarak tanımlanan kökün uç kısmındaki tüysü yapılara emici tüy denmektedir. Kökün uçlarındaki büyüme bölgelerini koruyan yapılara da yüksük adı verilmektedir. Klorofil içermeyen kök hücreleri yerçekimi yününde büyümektedirler.
Bitki kök Çeşitleri
Bitki kökü yapı ve şekline göre ikiye gruba ayrılırlar. Bunlar saçak kök ve kazık kök olarak adlandırılmaktadır.
1. Saçak Kök
Bitkinin gövdesinden çıkıp hepsinin eşit boyda olan kökler saçak kök olarak tanımlanmaktadır. Bunlara örnek vererek anlatacak olursak, yulaf, arpa, soğan, buğday, mısır gibi bitkileri söyleyebiliriz.
2. Kazık Kök
Birtakım bitkilerde ana kök kalın ve çok uzun olur. Bununla birlikte yan kökler ise ana köke göre daha ince ve kısa bir yapıdadır. Bu şekilde gelişme gösteren köklere de kazık kök denmektedir. Bu tür köklere örnek olarak papatya, bamya, fasulye, biber, yonca gibi bitkilerin köklerini verebiliriz.
Yukarıda belirttiğim saçak kök ve kazık kök dışında farklı görevleri yerine getiren kök tipleri de bulunmaktadır.
• Depo kök: Şeker pancarı, turp ve havuç gibi bitkilerde olan kazık kökler aynı zamanda besin depolama özelliğine sahiptir. Bu köklere depo kök denilmektedir.
• Tutunma kökleri: Bitkinin duvar ve ağaç gibi yüksek noktalara tırmanmasını sağlayan köklere tutunma köklere denmektedir. Bu tip köklere duvar sarmaşığı, sarmaşık gülleri gibi bitkilerde rastlanmaktadır.
• Destek kökler: Genel olarak uzun boylu bitkilerin devrilmesini engelleyen kökler destek kökleri olarak ifade edilirler. Mısır bitkisinde bu kökleri çok net olarak görürsünüz.
• Sömürme kökleri: Sömürme kökleri adından da anlaşılacağı gibi bir başka bitki üzerinde parazit olarak yaşamayı sağlayan köklerdir. Bu tip kökü olan bitkilere Çin saçı ve ökse otu örnek olarak verilebilir.
• Hava kök: Bitkilerin hava almasını sağlayan köklerdir. Bu kökler oksijen anlamında yetersiz bataklık gibi alanlarda yetişen bitkilerde görülmektedir. Bu tür bitkilere örnek olarak deve tabanı verilebilir.
Bitki kök Çeşitleri
Bitki kökü yapı ve şekline göre ikiye gruba ayrılırlar. Bunlar saçak kök ve kazık kök olarak adlandırılmaktadır.
1. Saçak Kök
Bitkinin gövdesinden çıkıp hepsinin eşit boyda olan kökler saçak kök olarak tanımlanmaktadır. Bunlara örnek vererek anlatacak olursak, yulaf, arpa, soğan, buğday, mısır gibi bitkileri söyleyebiliriz.
2. Kazık Kök
Birtakım bitkilerde ana kök kalın ve çok uzun olur. Bununla birlikte yan kökler ise ana köke göre daha ince ve kısa bir yapıdadır. Bu şekilde gelişme gösteren köklere de kazık kök denmektedir. Bu tür köklere örnek olarak papatya, bamya, fasulye, biber, yonca gibi bitkilerin köklerini verebiliriz.
• Depo kök: Şeker pancarı, turp ve havuç gibi bitkilerde olan kazık kökler aynı zamanda besin depolama özelliğine sahiptir. Bu köklere depo kök denilmektedir.
• Tutunma kökleri: Bitkinin duvar ve ağaç gibi yüksek noktalara tırmanmasını sağlayan köklere tutunma köklere denmektedir. Bu tip köklere duvar sarmaşığı, sarmaşık gülleri gibi bitkilerde rastlanmaktadır.
• Destek kökler: Genel olarak uzun boylu bitkilerin devrilmesini engelleyen kökler destek kökleri olarak ifade edilirler. Mısır bitkisinde bu kökleri çok net olarak görürsünüz.
• Sömürme kökleri: Sömürme kökleri adından da anlaşılacağı gibi bir başka bitki üzerinde parazit olarak yaşamayı sağlayan köklerdir. Bu tip kökü olan bitkilere Çin saçı ve ökse otu örnek olarak verilebilir.
• Hava kök: Bitkilerin hava almasını sağlayan köklerdir. Bu kökler oksijen anlamında yetersiz bataklık gibi alanlarda yetişen bitkilerde görülmektedir. Bu tür bitkilere örnek olarak deve tabanı verilebilir.
