Hicri takvim, Muhammed (sav) Mekke den Medine’ye hicretini başlangıç olarak kabul eden ve bir yılı 354 ya da 355 gün olan on iki kameri aydan oluşan bir takvimdir. Hicri Takvim ayın dünya çevresinde dolaştığını esas alan bir takvim sistemidir.
Hicri takvim, Hz. Ömer’in halifelik döneminde Hicretten tam on yedi yıl sonra Miladi 639’da toplanan bir meclis tarafından Hz. Ali’nin önerisiyle Hicretin gerçekleştiği yıl birinci yıl olarak kabul edilerek oluşturulmuştur. Yani aslına bakarsanız hicretin miladi takvimle bir alakası yoktur. Hz. Muhammed Hicreti gerçekleştiği dönemde henüz miladi takvim oluşmamıştı. O dönemlerde yıl kavramı oluşmamıştı. O dönemlerde yıllar gerçekleşen büyük olaylara göre değerlendirilmekteydi. Yani mesela eğer o yıl büyük bir yağmur yağmış ve sel gelmişse o yılı anlatmak için sel yılı veya sel yılından önce gibi terimler kullanılmaktaydı.
İslam öncesinde Arap toplumunda iç savaşlar çok fazlaydı. Bu nedenle insanların savaşını engel olmak için haram aylar kabul edilmekteydi. Bu aylar Zilkade, Zilhicce, Muharrem, Recep aylarıdır. İslamiyet öncesinden gelen bu adlar İslamiyet sonrasında da aynı adlarla kabul etmişlerdir. Bu aylardan muharrem, zilkade, zilhicce peş peşe devam eden aylardır. Sadece recep farklı bir aydır. Eğer ki savaşın haram kabul edildiği bu aylarda savaş çıkarsa bu savaşlara “Ficâr savaşları “denmektedir.
Haram aylarda savaş yapılmadığı için panayırlar kurulur ve tüccarlar gelip mallarını satar ve bu dönem şiir yarışmaları yapılmaktaydı.
Hicri takvimden önce ayları sabitlemek için üç yılda bir ay eklenerek ay yerleri sabitlenirdi. Bu nedenle aylar şimdiki gibi dolanmaz aylar arasında en fazla bir aylık bir oynama olurdu. Bu duruma nesi denirdi. Kuran nesi uygulamasını hile olarak kabul etmiştir. Hicri takvime geçişin bir diğer nedeni de budur. Çünkü ay değişimi olmaması yüzünden bazı insanlar sürekli uzun dönemde bazı insanlar ise kısa dönemde ibadetlerini gerçekleştirmektedirler. Bu nedenle insanlar arasında haksızlık olduğuna inanılmaktaydı. Hicri takvimde her yıl on bir gün önce gelerek ayın her mevsime gelmesi sağlanmıştır.
Hicri takvimde de tıpkı miladi takvimde olduğu gibi on iki ay bulunmaktır. Ayın takvimine göre ayarlandığından güneş takvimine göre ayarlanmış olan miladi takvimden on gün daha kısadır. Bu nedenle hicri takvimde aylar farklı mevsimlere denk gelmektedir.
Hicri takvim, Hicri Şemsi takvim ve Hicri Kameri takvim olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Hicri şemsi takvim dünyanın güneş etrafında dolanımını esas alan takvimdir. Osmanlıda bu takvim Rumi takvim olarak adlandırılmıştır. Hicri kameri takvim ise Ayın dünya etrafında dolanımını kabul eder. Yani asıl hicri takvim olarak bu takvim kast edilmektedir.
Hicri takvim, Hz. Ömer’in halifelik döneminde Hicretten tam on yedi yıl sonra Miladi 639’da toplanan bir meclis tarafından Hz. Ali’nin önerisiyle Hicretin gerçekleştiği yıl birinci yıl olarak kabul edilerek oluşturulmuştur. Yani aslına bakarsanız hicretin miladi takvimle bir alakası yoktur. Hz. Muhammed Hicreti gerçekleştiği dönemde henüz miladi takvim oluşmamıştı. O dönemlerde yıl kavramı oluşmamıştı. O dönemlerde yıllar gerçekleşen büyük olaylara göre değerlendirilmekteydi. Yani mesela eğer o yıl büyük bir yağmur yağmış ve sel gelmişse o yılı anlatmak için sel yılı veya sel yılından önce gibi terimler kullanılmaktaydı.
Haram aylarda savaş yapılmadığı için panayırlar kurulur ve tüccarlar gelip mallarını satar ve bu dönem şiir yarışmaları yapılmaktaydı.
Hicri takvimde de tıpkı miladi takvimde olduğu gibi on iki ay bulunmaktır. Ayın takvimine göre ayarlandığından güneş takvimine göre ayarlanmış olan miladi takvimden on gün daha kısadır. Bu nedenle hicri takvimde aylar farklı mevsimlere denk gelmektedir.
Hicri takvim, Hicri Şemsi takvim ve Hicri Kameri takvim olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Hicri şemsi takvim dünyanın güneş etrafında dolanımını esas alan takvimdir. Osmanlıda bu takvim Rumi takvim olarak adlandırılmıştır. Hicri kameri takvim ise Ayın dünya etrafında dolanımını kabul eder. Yani asıl hicri takvim olarak bu takvim kast edilmektedir.