Ülkemizin yedi bölgesinden biri olan Akdeniz bölgesi yurdumuzun güney bölgesinde yer almaktadır. Adını Akdeniz’den alan bölge Akdeniz’in kıyı şeridi boyunca ilerlemektedir. Batısında Ege bölgesi, Kuzeyinde İç Anadolu bölgesi, Kuzey-doğu bölgesinde Doğu Anadolu, Doğusunda Güneydoğu Anadolu bölgesine ve güneyinde ise Kıbrıs adası ve Suriye ile komşudur.
Bölge Adana ve Antalya bölgesi olarak iki bölüme ayrılmıştır. En büyük şehri Adanadır.
Bölgenin yeryüzü şekli,
Akdeniz bölgesi genel anlamda Toros dağları ve dağların üzerindeki yüksek platolarla kaplıdır. Akdeniz bölgesinde dağlar denize paralel olarak uzandığında ulaşıma elverişli değildir. Bu nedenle bölgeden ulaşım Çubuk, Gülen ve Gürbulak geçitleriyle sağlanmaktadır. Dağlarını bölümlendirecek olursak,
Batı Toroslar: Geyik dağları, Barla dağları, Bey Dağları, Çiçekbaba, Sultan Dağı, Dede göl, katrancık ve geyik dağlarıdır.
Orta Toroslar: Akçalı dağları, Bolkar Dağları, Geyik Dağları ve Aladağlar Tahtalı Dağları.
Güneydoğu Toroslar: Nurhak Dağları, Malatya Dağları, Maden Dağları, Genç Dağları, Bitlis Dağları.
Taşeli ve tekeli isminde iki büyük platosu bulunmaktadır. Bölgenin en büyük ovası adını romanlara konu etmiş Çukurova’dır. Bunu dışında Amik, Antalya ve Göller yöresindeki çöküntü ovalarıdır.
Akdeniz Bölgesinin iklimi ve bitki örtüsü:
Bölgenin Akdeniz’e dönük yamaçlarında iklim yazları sıcak ve kurak, kışları ise ılık ve yağışlı geçmektedir. Bölgenin bu tarafında bitki örtüsü makidir. Bölgenin kuzey yamaçlarında ve göller bölgesinde ise Toroslarında etkisiyle yazları sıcak ve kurak geçerken kışları ise oldukça soğuk ve kar yağışlıdır. Bu bölümde bitki örtüsü genel olarak bozkır olmakla birlikte yer yer ormanlara da rastlanmaktadır.
Akarsular,
Bölgedeki akarsular iklim nedeniyle düzensiz bir akış sergilemektedir. Kışın oldukça kabarık bir seyir gösteren akarsular yazları ise oldukça azalmaktadır. Ceyhan, Seyhan, Manavgat, Asi, Göksu, Dalaman ve aksu başlıca akarsularıdır. Ayrıca Aslantaş ve Manavgat baraj gölleri de bulunmaktadır.
Gölleri:
Göller bölgesine sahip olmasından dolayı oldukça fazla göl bulunan bölgenin Eğirdir, Acıgöl, Beyşehir, Burdur, Kovada, Söğüt, Salda, Elmalı, Suğla ve Avlan başlıca gölleridir.
Akdeniz Bölgesinde tarım ve hayvancılık,
Oldukça verimli ovalara sahip olan bölgede bu nedenle farklı tarzda ürünler elde edilmektedir. Buna bölgeler arası iklim farklılığı da eklenince çeşitlilik artmaktadır. Bölgede karasal iklimin hâkim olduğu yerlerde buğday görülmektedir. Maraş çevresinde ve Amik ovasında pirinç ekilmektedir. Türkiye genelinde ikinci sırada olsa da Pamuk değince aklımıza Çukurova gelir. Özellikle muz sevenlerin aklına gelen o canım yerli Anamur ve Mersin muzları yine bu bölgededir. Kıyı kesimlerinde zeytin ve turunçgiller hakimdir. O taraflara yolu düşmüş herkes turunçgillerin mis kokusuna hayran kalır.
Seracılık da birinci sırada yer alan bölgede Antalya ve Mersin çevresinde turfanda sebze yetiştiriciliği de oldukça ileri boyuttadır. Burdur ve göller yöresine doğru gittiğimizde tütün tarlaları gözümüze çarpar. Yine bu bölgede haşhaş, ananas, şekerpancarı ve Isparta’nın meşhur güllerine rastlarız.
Tarımın bu kadar geliştiği bölgede hayvan yetiştiriciliğine zaman kalmadığından bilinmez ama çok fazla gelişmemiştir. Daha çok yaylacılık yapan kesimde görülen bölgede kıl keçisi, koyun ve sığır yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Akdeniz Bölgesinin yeraltı zenginlikleri
Maden anlamında da oldukça zengin olan bölgede birçok madene rastlanmaktadır. Üstelik krom, barit ve Alüminyum madenlerinde ülke de birinci sırada yer almaktadır.
Madenler ve görüldüğü yerlere değinecek olursak,
Krom: Adana, Denizli ve Muğla’da,
Barit: Mersin, Antalya ve Konya’da,
Alüminyum(Boksit): Antalya, Adana, Konya ve Hatay’da,
Demir: İçel ve Adana’da,
Kükürt: Keçiborlu ve Isparta’da,
Manganez: Adana Muğla ve Burdur’da,
Petrol: Adana,
Amyant: Hatay ve İskenderun’da çıkarılmaktadır.
Bölgede endüstri,
Mersin limanının’ da bulunduğu Adana Bölümünde madeni eşya, tuğla, çimento, tarım araçları, tütün, dokuma, Petrol rafinerisi ve Mersin’de ataş imalatı vardır.
Antalya Bölümünde ise Ferro Krom Tarım Araçları, Çimento, Tuğla, Gülyağı ve halıcılık faaliyeti yapılmaktadır.
AKDENİZ BÖLGESİNİN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ
Gerçek alanı 122.927 Km2 alana sahip olan bölge alan bakımından ülkemizin %15 ‘lik bir alanını kaplamaktadır. Bu ölçümle 5.sırada yer almaktadır. 2013 nüfus sayımına göre nüfusu 8.121.396 olan bölgemizde sekiz adet il bulunmaktadır. Bu illerden en kalabalık olanı Adana iken en az nüfusa sahip il ise Burdur’dur.Bölgenin yeryüzü şekli,
Akdeniz bölgesi genel anlamda Toros dağları ve dağların üzerindeki yüksek platolarla kaplıdır. Akdeniz bölgesinde dağlar denize paralel olarak uzandığında ulaşıma elverişli değildir. Bu nedenle bölgeden ulaşım Çubuk, Gülen ve Gürbulak geçitleriyle sağlanmaktadır. Dağlarını bölümlendirecek olursak,
Batı Toroslar: Geyik dağları, Barla dağları, Bey Dağları, Çiçekbaba, Sultan Dağı, Dede göl, katrancık ve geyik dağlarıdır.
Orta Toroslar: Akçalı dağları, Bolkar Dağları, Geyik Dağları ve Aladağlar Tahtalı Dağları.
Güneydoğu Toroslar: Nurhak Dağları, Malatya Dağları, Maden Dağları, Genç Dağları, Bitlis Dağları.
Taşeli ve tekeli isminde iki büyük platosu bulunmaktadır. Bölgenin en büyük ovası adını romanlara konu etmiş Çukurova’dır. Bunu dışında Amik, Antalya ve Göller yöresindeki çöküntü ovalarıdır.
Akdeniz Bölgesinin iklimi ve bitki örtüsü:
Bölgenin Akdeniz’e dönük yamaçlarında iklim yazları sıcak ve kurak, kışları ise ılık ve yağışlı geçmektedir. Bölgenin bu tarafında bitki örtüsü makidir. Bölgenin kuzey yamaçlarında ve göller bölgesinde ise Toroslarında etkisiyle yazları sıcak ve kurak geçerken kışları ise oldukça soğuk ve kar yağışlıdır. Bu bölümde bitki örtüsü genel olarak bozkır olmakla birlikte yer yer ormanlara da rastlanmaktadır.
Bölgedeki akarsular iklim nedeniyle düzensiz bir akış sergilemektedir. Kışın oldukça kabarık bir seyir gösteren akarsular yazları ise oldukça azalmaktadır. Ceyhan, Seyhan, Manavgat, Asi, Göksu, Dalaman ve aksu başlıca akarsularıdır. Ayrıca Aslantaş ve Manavgat baraj gölleri de bulunmaktadır.
Gölleri:
Göller bölgesine sahip olmasından dolayı oldukça fazla göl bulunan bölgenin Eğirdir, Acıgöl, Beyşehir, Burdur, Kovada, Söğüt, Salda, Elmalı, Suğla ve Avlan başlıca gölleridir.
Akdeniz Bölgesinde tarım ve hayvancılık,
Oldukça verimli ovalara sahip olan bölgede bu nedenle farklı tarzda ürünler elde edilmektedir. Buna bölgeler arası iklim farklılığı da eklenince çeşitlilik artmaktadır. Bölgede karasal iklimin hâkim olduğu yerlerde buğday görülmektedir. Maraş çevresinde ve Amik ovasında pirinç ekilmektedir. Türkiye genelinde ikinci sırada olsa da Pamuk değince aklımıza Çukurova gelir. Özellikle muz sevenlerin aklına gelen o canım yerli Anamur ve Mersin muzları yine bu bölgededir. Kıyı kesimlerinde zeytin ve turunçgiller hakimdir. O taraflara yolu düşmüş herkes turunçgillerin mis kokusuna hayran kalır.
Seracılık da birinci sırada yer alan bölgede Antalya ve Mersin çevresinde turfanda sebze yetiştiriciliği de oldukça ileri boyuttadır. Burdur ve göller yöresine doğru gittiğimizde tütün tarlaları gözümüze çarpar. Yine bu bölgede haşhaş, ananas, şekerpancarı ve Isparta’nın meşhur güllerine rastlarız.
Tarımın bu kadar geliştiği bölgede hayvan yetiştiriciliğine zaman kalmadığından bilinmez ama çok fazla gelişmemiştir. Daha çok yaylacılık yapan kesimde görülen bölgede kıl keçisi, koyun ve sığır yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Akdeniz Bölgesinin yeraltı zenginlikleri
Maden anlamında da oldukça zengin olan bölgede birçok madene rastlanmaktadır. Üstelik krom, barit ve Alüminyum madenlerinde ülke de birinci sırada yer almaktadır.
Madenler ve görüldüğü yerlere değinecek olursak,
Krom: Adana, Denizli ve Muğla’da,
Barit: Mersin, Antalya ve Konya’da,
Alüminyum(Boksit): Antalya, Adana, Konya ve Hatay’da,
Demir: İçel ve Adana’da,
Kükürt: Keçiborlu ve Isparta’da,
Manganez: Adana Muğla ve Burdur’da,
Petrol: Adana,
Amyant: Hatay ve İskenderun’da çıkarılmaktadır.
Bölgede endüstri,
Mersin limanının’ da bulunduğu Adana Bölümünde madeni eşya, tuğla, çimento, tarım araçları, tütün, dokuma, Petrol rafinerisi ve Mersin’de ataş imalatı vardır.
Antalya Bölümünde ise Ferro Krom Tarım Araçları, Çimento, Tuğla, Gülyağı ve halıcılık faaliyeti yapılmaktadır.
