Akarsu ekosistemine geçmeden önce ilk başta biraz olsun ekosistemin ne olduğundan bahsetmenin faydası var diye düşünüyorum. Ekosistem, belirli bir yerde bulunan canlılar ile bu canlıları saran cansız yapıdaki çevrelerinin karşılıklı ilişkileri ile ortaya çıkan ve süreklilik ortaya koyan ekolojik sistemler olarak tanımlanmaktadır. Ekosistem bununla birlikte bir besin ağı ile şekillenmektedir.
Bir akarsu ekosisteminde iki temel bölge bulunmaktadır. Bunlar,
Sığ bir yatakta hızla akan ve güçlü akıntılarla dibini sürekli temizleyen duru su kesimi ile dibinde mil ve başka çökeltilerin biriktirdiği havuz olarak tanımlanan derin sulardır. Her iki bölgede de bu koşullarda yaşamaya ayak uyduran değişik canlıları barındırmaktadır.
Akarsular, ekosistemlerin önemli bir parçasını oluştururlar. Akarsuyun yer altına sızan kısmı akifer olarak tanımlanan içinde suyun birikip akabildiği geçirgen kayaç bölümü, yüzeysel akışa geçen kısmı da deniz ve okyanusları beslemektedir.
Akarsular birçok hayvan ve bitki türü için yaşam alanı oluşturmaktadır. Akarsuyun içinde barındırdığı hayvan türü ve sayısı akarsuların akış hızı, fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre değişkenlik göstermektedir.
Bununla birlikte bir akarsuda çağlayanlar ve eğim kesintileri ne kadar çoksa biyolojik üretim ve çeşitlilik o denli az olmaktadır. Çünkü yatak eğilimin fazla olması ve çok fazla alüvyal malzeme taşıması sonucunda akarsuyun suyu bulanık olmasına neden olur. Suyun bulanıklaşması birçok canlının yaşamı açısından olumsuz sonuçlar doğurur.
Genel anlamda akarsuların yukarı çığırında yani kaynağında topografya daha engebeli, eğim daha fazla olduğu için akış hızı da daha fazladır. Bu bölümde genel olarak bazı böcek türleri ile alabalıklar yaşamaktadır.
Akarsuyun orta çığırında eğim biraz azalır ve vadi genişleme gösterir. Bununla birlikte yaşayan balık türleri artış gösterir. Eğimin azalıp akışın yavaşladığı aşağı çığı olarak tanımlanan akarsuyun ağız kısmında ise plankton adı verilen canlıların sayısında artış olur. Özellikle akarsuyun denize döküldüğü durumlarda tuzlu su ve tatlı su birbirine karışmaktadır. Bu şekilde oluşan alanlar bitki ve hayvan türleri bakımından oldukça zengin alanlardır.
Akarsuların içinde bulunan besin maddeleri ve elementler etrafındaki biyolojik çeşitliliği artmasını sağlar. Akarsu ağızları mikroorganizmalardan kuşlara kadar birçok canlının barındığı noktalardır.
Peki akarsu ekosistemi nedir?
Akarsu Ekosistemi, canlı topluluklarının ekolojik birimi olarak kabul edilen içinde kütle ve enerji alışverişinin sağlandığı fizyokimyasal çevre niteliğindeki kaynak, akarsu ya da ırmak. Bu tarz bir yapıdaki sistem sularını genel olarak dışarıya akıtmaktadır. Ayrıca sıcaklık, suda çözünmüş madde miktarı, bulanıklık ve atmosfer gazları açısından kaynak sayılan bölümü ile ağzı arasında büyük farklılıklar göstermektedir.Sığ bir yatakta hızla akan ve güçlü akıntılarla dibini sürekli temizleyen duru su kesimi ile dibinde mil ve başka çökeltilerin biriktirdiği havuz olarak tanımlanan derin sulardır. Her iki bölgede de bu koşullarda yaşamaya ayak uyduran değişik canlıları barındırmaktadır.
Akarsular, ekosistemlerin önemli bir parçasını oluştururlar. Akarsuyun yer altına sızan kısmı akifer olarak tanımlanan içinde suyun birikip akabildiği geçirgen kayaç bölümü, yüzeysel akışa geçen kısmı da deniz ve okyanusları beslemektedir.
Bununla birlikte bir akarsuda çağlayanlar ve eğim kesintileri ne kadar çoksa biyolojik üretim ve çeşitlilik o denli az olmaktadır. Çünkü yatak eğilimin fazla olması ve çok fazla alüvyal malzeme taşıması sonucunda akarsuyun suyu bulanık olmasına neden olur. Suyun bulanıklaşması birçok canlının yaşamı açısından olumsuz sonuçlar doğurur.
Genel anlamda akarsuların yukarı çığırında yani kaynağında topografya daha engebeli, eğim daha fazla olduğu için akış hızı da daha fazladır. Bu bölümde genel olarak bazı böcek türleri ile alabalıklar yaşamaktadır.
Akarsuyun orta çığırında eğim biraz azalır ve vadi genişleme gösterir. Bununla birlikte yaşayan balık türleri artış gösterir. Eğimin azalıp akışın yavaşladığı aşağı çığı olarak tanımlanan akarsuyun ağız kısmında ise plankton adı verilen canlıların sayısında artış olur. Özellikle akarsuyun denize döküldüğü durumlarda tuzlu su ve tatlı su birbirine karışmaktadır. Bu şekilde oluşan alanlar bitki ve hayvan türleri bakımından oldukça zengin alanlardır.
Akarsuların içinde bulunan besin maddeleri ve elementler etrafındaki biyolojik çeşitliliği artmasını sağlar. Akarsu ağızları mikroorganizmalardan kuşlara kadar birçok canlının barındığı noktalardır.