Besin Allerjilerinde Tanı
Besin alerjilerinde tanı, besinlerin çeşitli reaksiyonlara yol açabilmeleri ve karmaşık yapıya sahip olmaları nedeniyle oldukça zordur. Pek çok hastalıkta olduğu gibi, besin reaksiyonlarına yönelik tanı işlemi de, anamnez ve fizik muayene ile başlamalı, yardımcı laboratuar tetkikleri ile desteklenmelidir.
Besin Reaksiyonlarının tanısında kullanılan başlıca yöntemler:
Anamnez
Besinlere ait bir allerjik reaksiyon düşünüldüğünde, iyi ve dikkatli alınmış bir anamnez esastır. Anamnez alırken şu konulara açıklık getirilmeye çalışılmalıdır:
Şüpheli besin veya besinler nelerdir?Şüpheli besinin miktarı nedir?
Besinin alınması ile semptomların oluşması arasında geçen zaman nedir?En son reaksiyon ne zaman görülmüştür?
Reaksiyonun tekrarlama sıklığı nedir?Reaksiyonu arttıran (egzersiz vb.) diğer faktörler var mıdır?
Bu ayrıntılı anamnez verileri ve klinik bulguların ışığı altında; hasta için en ucuz, en kolay fakat en spesifik test seçilerek allerjiden sorumlu besin saptanmalıdır.Eliminasyon DiyetiNedir
Diyet eliminasyonu, istenmeyen besin reaksiyonlarının hem tanısında hem de tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Anamnez sonucu, bazı besinler, şüpheli olarak kabul edilirse, bu besinler ve bunları içeren ürünler elimine edilmelidir. Bu diyetlerin başarısı, allerjenin doğru olarak belirlenmesine ve diyetten, sorumlu allerjeni içeren tüm besinlerin elimine edilmesine bağlıdır. Provakasyon testlerinin uygulanmasından önce, eliminasyon diyetleri önerildiği halde, tek başına eliminasyon diyeti, özellikle atopik dermatit ve astım gibi kronik hastalıklarda nadiren tanı için kullanılır. Diyet eliminasyonu sırasında çocuklarda hassasiyet gösterilmesi gereken bazı hususlar vardır. Bunlar:
Çıkarılan besinin yerine en uygun olan diğeri besinin konulması,
Çocuğun büyüme ve gelişmesini olumsuz etkilememek,
Anemi, hipoproteinemi, vitamin ve mineral eksikliğine yol açmamak,
Anaflaksiye yol açan besinleri sürekli elimine etmek.
Deri Testleri (Prick, Scratch, Intradermal, Saft)
IgE aracılı besin allerjilerinde deri prik testleri duyarlılaşmayı gösteren hızlı, kolay testlerdir. Bununla birlikte pozitif test, her zaman allerjiye, besinin neden olduğunu göstermez (sensitivitesi %100’den düşüktür). Negatif prediktif değeri %95’ten fazladır. Ticari besin allerjeni, ekstrelerinin stabil olmaması nedeniyle özellikle meyveler ve sebzeler için taze besinlerin prick-to-prick yöntemi ile uygulanması daha doğru sonuç verir.